ประเภทของ Equivalence Class Testing

บทความนี้เกี่ยวกับการทดสอบระบบ จะมาเล่าถึงประเภทของ Equivalence Class Testing โดยแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มย่อย ๆ ดังนี้

1. Weak Normal Equivalence Class Testing: คือการทดสอบที่ ตัวแปลแต่ละตัวจะถูกทดสอบ และผลลัพธ์จะขึ้นอยู่กับค่าเพียงค่าเดียวเท่านั้น หรือรู้จักกันในชื่อ single fault assumption

2. Strong Normal Equivalence Class Testing: หรือ multiple fault assumption นั้นจะทดสอบผลลัพธ์จาก inputs ที่มากกว่า 1 ตัว

3. Weak Robust Equivalence Class Testing: จะเหมือนกับข้อแรก แต่จะเน้นในการตรวจสอบค่าที่ไม่ถูกต้อง เช่นค่าที่อยู่นอกขอบเขต ยกตัวอย่างเช่น ถ้าฟังก์ชันที่จะทดสอบรับจำนวนเต็มที่ 0-100 และใส่ -1 เข้าไปโปรแกรมจะทำงานอย่างไร throw exception หรือไม่

4. Strong Robust Equivalence Class Testing: เป็นการออกแบบการทดสอบที่อาจจะผสมไปด้วยค่าที่ถถูกต้อง และค่าที่ผิด โดยอาจจะผิดทั้งหมด หรือผิดแค่บางส่วนก็ได้

ซึ่งการออกแบบ test cases ที่ดี ควรลดการซ้ำซ้อนของ test cases ต่าง ๆ ด้วย ในมุมผมใช้แค่ 3 แบบแรกก็เพียงพอแล้ว

ถ้ายังไม่เข้าใจไปดูตัวอย่าง code (ภาษา Swift) กัน

class Calculator {
  let left: Int
  let right: Int

  ...

  func leftAddedWithOne() -> Int {
    left + 1
  }

  func add() -> Int {
    left + right
  }

  ...
}

เรามาดูกันที่ 2 ฟังก์ชันของโปรแกรมข้างบน คือ leftAddedWithOne() และ add()

• leftAddedWithOne() จะทำการเข้าค่า left มาเพิ่มด้วย 1 แล้วให้ผลลัพธ์ออกมา
• add() จะทำการเอาค่า left กับค่า right มาบวกกัน แล้วให้ผลลัพธ์ออกมา

ถ้าเราเขียน unit test ด้วย XCTestCase อาจจะได้เป็น

let placeholderValue = Int.min

func test_whenLeftIs99_leftAddedWithOne_shouldReturn100() {
  let calculator = Calculator(left: 99, right: placeholderValue)
  XCTAssertEqual(calculator.leftAddedWithOne(), 100)
}

func test_add_shouldReturnValueOfLeftAndRightAddedTogether() {
  let calculator = Calculator(left: 99, right: -66)
  XCTAssertEqual(calculator.add(), 33)
}

จะเห็นได้ว่า test case แรก test_whenLeftIs99_leftAddedWithOne_shouldReturn100() จะไม่ได้สนใจ value ของ right โดยผลลัพธ์จะขึ้นอยู่กับค่า left อย่างเดียวเท่านั้น Test case แบบนี้จัดอยู่ในกลุ่ม Weak Normal Equivalence Class Testing

ส่วน test case ที่ 2 test_add_shouldReturnValueOfLeftAndRightAddedTogether() ผลลัพธ์จะขึ้นอยู่กับค่ามากกว่า 1 ค่า คือ left และ right ซึ่งถ้าค่าใดค่า 1 เปลี่ยนไปจะทำให้ test case นี้ fail. Test case นี้จึงจัดอยู่ในกลุ่มของ Strong Normal Equivalence Class Testing

หมายเหตุ placeholder คือ ค่าที่ใส่แค่ให้ครบตามที่โปรแรกมนั้น ๆ ต้องการไม่งั้น compile ไม่ผ่าน แต่ไม่ได้เอามาคิดคำควณกับ test case นั้น

แต่ก่อนในวงการวิทยาการคอมพิวเตอร์เรียก placeholder ว่า dummy แต่ Google ได้ออกคำแนะนำใหม่ให้เรียกว่า placeholder แทน

ส่วน robust testing

สมมุติว่ามีฟังก์ชันที่เรา string แล้วจะแปลงค่าเป็น Int ให้ โดยถ้าแปลงไม่ได้จะให้ผลลัพธ์เป็น nil แทน

func convertToInt(_ value: String) -> Int? {
  Int(value)
}

XCTAssertNil(Int("ก"))

ซึ่ง test case ที่ดีเราไม่ควรทำการทดสอบตัว framework, หรือ library ที่ใช้ในแบบข้างบนนะครับ

ขอให้สนุกกับการเขียนโค้ด สวัสดีครับ 🙏