English translation
İnternetin yaygınlaşması ile insanlar hemen hemen her gün dünyayı saran bu kablolu/kablosuz ağda gezinmeye başladı. Küçükken internetin Google olduğunu zannederdim 😁 ancak büyüyüp mühendis olunca "internet tarayıcısı" denilen programlar ve "arama motoru" denilen internet siteleri sayesinde internette gezdiğimi fark ettim.

Google Chrome, Safari, Microsoft Edge, Mozilla Firefox, Opera ... gibi programlar popüler internet tarayıcılarıdır.

Google, Bing, Baidu, Yahoo!, Yandex ... gibi internet siteleri ise yaygın arama motorlarıdır.

İnternet tarayıcılarının ve arama motorlarının çoğu (yukarıda örnek verilenlerin hepsi) ücretsiz olduğu halde reklam alarak milyar dolar mertebelerinde gelirler elde edebiliyorlar. Bunu kullancılarının yaptıkları aramaların ve kişisel bilgilerin kayıtlarını tutup çeşitli algoritmalar kullanarak başarıyorlar. Örneğin Google 2021 yılında 200 milyar dolardan fazla reklam geliri elde etmiştir.

Ecosia

Ecosia da tıpkı Google gibi bir arama motoru. Google'dan farklı olarak Ecosia elde ettiği tüm net kârını ağaç dikmek için harcadığını iddia ediyor. Bu şirketle herhangi bir alakam yok ve bir güvenilirlik garantisi de veremem. Yaklaşık 1-2 yıldır Ecosia'yı kullanıyorum ve genel olarak memnunum. Ecosia'ya güveniyorum çünkü şeffaf bir yapıları var, finansal raporları ve sosyal medya gönderileri bana ikna edici geldi.

Neden Ecosia kullanıyorum?

• Kişisel veri toplamıyor. Ecosia Google gibi daha önceden yapılan aramaların kayıtlarını tutmuyor. Tamamen aradığım sözcüklere göre sonuçları getiriyor. Bu hem kişisel verilerinizi korumanızı hem de daha ilgili sonuçlar bulmanızı sağlıyor.
• Çok daha az reklam gösteriyor.
• Sadece girilen yazıyı baz alıp arama yaptığından daha popüler olanı değil daha alakalı olanı görüyorsunuz. Google'ın PageRank isimli meşhur algoritması zaten popüler sonuçları üste çıkarmayı hedeflemektedir.

Koskoca Google'dan daha mı iyi yani?

Son olarak Google'ın da üstün geldiği taraflar olabilir. Mesela birşey satın almak istiyorsanız Google satın almak istediğiniz ürünlere çok daha iyi ulaşım sağlıyor. Google'ın harita hizmeti de oldukça iyi. Tabi bazen Google daha alakalı sonuçlar da gösterebiliyor.

Son olarak Ecosia'nın mobil uygulaması yani mobil cihazlarda çalışan internet tarayıcısı da var. Ben biraz kullandım ama açıkçası başka tarayıcıları daha çok beğendiğimden kullanmadım.

Ayrıca Ecosia ile yaptığınız arama sayısını kayıt edebilirsiniz. Ben telefonum ile 1400'den fazla, bilgisayar ile ise 2700'den fazla arama yapmışım. Bu sayıları ne kadar doğru tutuyorlar açıkçası pek emin değilim.

OceanHero

İnternet tarayıcınızda boş bir sekme açtığınızda ne göreceğinizi özelleştirebilirsiniz. OceanHero size reklam gösterip, reklam gelirleri ile okyanuslardaki plastik atıkları temizlediğini iddia ediyor.

İşleyişin nasıl olduğunu 1 dakikalık kısa ve açıklayıcı bir video ile anlatmışlar.

Ayrıca OceanHero'da bir arama motoru hizmeti de sunuyor. Çok fazla kullanmadığım için pek yorum yapamayacağım ancak okyanus modunun ("Ocean Mode") çok hoş göründüğünü söyleyebilirim.

Brave

Bu kez ekoloji ile alakası olmayan bir araçtan bahsedeceğim. Brave bir internet tarayıcısı. Gezegenimizin fiziksel olarak yaşanılabilir olmasına direk bir katkısı olmasa da Brave mahremiyete verdiği büyük önem sayesinde dijital hayatın yaşanılabilirliğine büyük katkı sağlıyor. Son dönemde Google, Facebook, Microsoft gibi dev şirketler de mahremiyeti gündemlerine taşıyıp bu konuda daha çok efor sarf etmeye başladılar.

Neden Brave kullanıyorum?

• Reklam ve izleyicileri blokluyor. Bazı siteler sizin reklam engelleyicisi kullandığınızı söyleyip size içerik göstermeyebilir. Bu durumda "kalkanlarınızı" indirerek reklam ve izleyicilere izin verebilirsiniz.

Tabletimde kullandığım Brave 1-2 yıllık süreçte 2 GB'lık veri, 1 saatlik ise zaman tasarrufu sağladığını iddia ediyor.

Telefonumda kullandığım Brave ise 3.8 GB'lık veri, 1 saatlik zaman tasarrufu sağladığını iddia ediyor.

Eğer YouTube'u kullanıyorsanız bundan çok daha fazla zaman tasarrufu yapacağınıza gayet eminim. YouTube'un resmi uygulamasını kullanmaktansa Brave ile YouTube'u kullanıyorum çünkü yıllardır YouTube'da reklam izlemiyorum. (Evet, YouTube Premium'a boşa para veriyorlar :)

• Daha hızlı. Google Chrome'dan bile daha mı hızlı gerçekten? Bence evet. Çok ciddi ölçümler yapmadım ama reklam ve izleyicileri engellediğinden daha hızlı olması da gayet normal aslında. Brave kullanırken Google Chrome'dan daha hızlı olduğunu açıkça hissediyorum ancak tabiki mühendisler hisleriyle hareket etmemeliler. Brave Google Chrome'dan 3 kata kadar daha hızlı olabileceğini iddia ediyor.

• Açık kaynak kodlu. Kodları okuyup tekrar yazmayacak olsanız bile bunu yapabilmeniz ya da başka geliştiricilere yaptırabilmeniz güzel bir imkan. Fazla imkan göz çıkarmaz.

• "BAT" tokeni kazanabilirsiniz. İsterseniz Brave ile bazı reklamlara maruz kalıp "BAT" kripto varlığını edinebilirsiniz. Brave gösterilen reklamların mahremiyete önem verdiğini iddia ediyor. Hiç reklam görmemek bana cazip geldiğinden bundan pek yararlanmadım.

Brave hakkında son olarak ilginç bir bilgi verelim. Brave'in CEO'su Brendan Eich JavaScript dilinin yaratıcısı ve Mozilla'nın kurucularındandır.

Son olarak burada bahsettiğim şirketlerin herhangi biri tarafından finansal bir destek almadım. Herhangi biriyle çalışmıyorum. Brave, OceanHero ya da Ecosia hakkında herhangi bir garanti veremem. Bunları sadece beğeniyorum ve kullanıyorum.